Αναπαράσταση (1970)

Από τις αρχές της δεκαετίας του 60 ο Ελληνικός κινηματογράφος σημειώνει μια σταθερή αλλά αξιοσημείωτη πτώση στην ποιότητα των παραγόμενων ταινιών. Τα πράγματα χειροτερεύουν με την έλευση της χούντας το 67 και την κιτς αισθητική της. Τώρα πια κυριαρχούν οι παραγωγές του Τζέιμς Πάρις και οι ταινίες του Φώσκολου με κύριο θέμα τον ηρωισμό των Ελλήνων, ταινίες που προωθούσε με ευχαρίστηση το καθεστώς των Συνταγματαρχών.
Το 1970 ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος έρχεται να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά με το πρώτο του φιλμ την Αναπαράσταση, μια ταινία ορόσημο στα Ελληνικά δρώμενα και αυτή που σηματοδοτεί την αρχή αυτού που ονομάζουμε Νέος Ελληνικός κινηματογράφος.
Η ταινία είναι βασισμένη σε ένα πραγματικό γεγονός που έλαβε χώρα σε ένα ορεινό χωριό της Ηπείρου, και απασχόλησε τα αστυνομικά χρονικά της εποχής. Σύζυγος μετά από χρόνια απουσίας στην ξενιτιά, γυρίζει στο χωριό και στην οικογένειά του όπου θα δολοφονηθεί από την γυναίκα του και τον εραστή της.

Η ταινία ξεκινάει με την σύλληψη των δυο εραστών, ακολουθεί η ανάκριση και η αναπαράσταση του εγκλήματος, με τα ενδιάμεσα μεγάλα σε διάρκεια φλας μπακ να έρχονται να συμπληρώσουν την ιστορία.
Ο Αγγελόπουλος διόλου ενδιαφέρεται για το αστυνομικό μέρος του γεγονότος. Χωρίς να παίρνει το μέρος καμιάς πλευράς αφήνει την κάμερα του να μιλήσει. Με μία νατουραλιστική ματιά και νεορεαλιστική προσέγγιση, μας δίνει ένα κοινωνικό σχόλιο πάνω στην μετανάστευση για ένα καλύτερο αύριο, αλλά και την σκληρή ζωή αυτών που μένουν πίσω. Φοβερή η δουλειά του μόνιμου συνεργάτη του Αγγελόπουλου Δημήτρη Αρβανίτη στην φωτογραφία ο οποίος κινηματογραφεί μια εντελώς διαφορετική Ελλάδα. Ο ήλιος και η θάλασσα έχουν δώσει την θέση τους, μέσα από τα μεγάλα μακρινά πλάνα, σε ένα ορεινό μουντό τόπο στο οποίο κυριαρχεί το σκληρό πέτρινο τοπίο.  Μια κινηματογράφηση που θα γίνει σήμα κατατεθέν στην συνεργασία τους για τις επόμενες 3 δεκαετίες. Τα μουσικά θέματα με το κλαρίνο και τα πολυφωνικά επίσης δένουν αρμονικότατα με την όλη αισθητική της ταινίας
Πρόκειται για ένα φιλμ σταθμό στην ιστορία του Ελλ. κινηματογράφου, μια ταινια που άλλαξε το σινεμά της χώρας μας, από τον μεγαλύτερο Έλληνα δημιουργό.

Αναπαράσταση

http://www.imdb.com/title/tt0065396

Ελλάδα

Ασπρόμαυρη 100 λεπτά

Βαθμολογία 9

Killers (1946)

Οι δολοφόνοι

 

Δύο πληρωμένοι δολοφόνοι φτάνουν σε μια μικρή πόλη, με σκοπό να σκοτώσουν έναν μοναχικό τύπο με το παρατσούκλι " Σουηδός". Αυτός μαθαίνει την άφιξή τους και αντί να το σκάσει τους περιμένει μοιρολατρικά. Ποιος είναι ο Σουηδός; Ποιοι θέλουν να τον βγάλουν από την μέση; Και γιατί;. Σε αυτά τα ερωτήματα έρχεται να απαντήσει ο Jim Reardon ο ντετέκτιβ μιας ασφαλιστικής εταιρίας. Μέσα από τις αφηγήσεις όσων γνώριζαν το θύμα θα προσπαθήσει να ξετυλίξει το κουβάρι της ιστορίας.

Η ταινία είναι βασισμένη σε ένα μικρό διήγημα του Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Όμως ενώ το διήγημα έχει σαν θέμα τους δύο φονιάδες και τελειώνει με τον Σουηδό νεκρό, το σενάριο μας εισάγει τον χαρακτήρα του ασφαλιστή ντετέκτιβ και την προσπάθεια του να ανακαλύψει τον βίο και την πολιτεία του δολοφονημένου άντρα. Πρόκειται για ένα αρκετά περίπλοκο σε αφήγηση φιλμ νουάρ με τα φλας μπακ να μην είναι δοσμένα σε χρονολογική σειρά, εντείνοντας έτσι την σύγχυση του θεατή ως προς το τι είναι αλήθεια και τι όχι.
Αληθινή αποκάλυψη ο Burt Lancaster ο οποίος σε ηλικία 33 χρονών πραγματοποιεί το κινηματογραφικό του ντεμπούτο στον ρόλο του Ole 'Swede' Anderson, ενός γοητευτικού και δυναμικού μποξέρ που πέφτει στα δίχτυα της Kitty Collins (ένας ρόλος κομμένος και ραμμένος για την συγκλονιστική Ava Gardner). Στον ρόλο του ξεροκέφαλου Jim Reardon ο όπως πάντα απολαυστικός Edmond O'Brien, ενας ηθοποιός με αρκετές νουαρ ταινίες στο ενεργητικό του. Επισης υψηλου επιπέδου ειναι και οι ερμηνίες των δευτεραγωνιστών με τον Albert Dekker στον ρόλο του Big Jim Colfax αρχηγού της συμμορία και αντρα της Kitty να ξεχωρίζει.



Αλλά τα εύσημα πάνε στον σκηνοθέτη Robert Siodmak και τον διευθυντή φωτογραφίας Elwood Bredell για την σκοτεινή σχεδόν πεσιμιστική ατμόσφαιρα της ταινίας, ειδικά ο τρόπος που ο Bredell χρησιμοποιεί το φως και την σκιά του, έγινε σήμα κατατεθέν στις κατοπινές νουάρ ταινίες. Ειδικά το πρώτο δεκάλεπτο αποτελεί μια σκηνή ανθολογίας, με τους δυο φονιάδες να περπατούν στους δρόμους της πόλης και στην συνέχεια την τρομοκράτηση των θαμώνων ενός εστιατορίου είναι υπόδειγμα σκηνοθεσίας και φωτογραφίας. Μια σκηνή που πιστεύω 50 χρόνια μετά πολύ θα ήθελε να έχει γυρίσει ο Ταραντίνο.
Ένα αριστουργηματικό φιλμ νουάρ που θα αρέσει όχι μόνο στους λάτρεις του είδους, αλλά σε όλους όσους αγαπάνε το καλό σινεμά


 *Το 1964 η ταινία ξαναγυρίστηκε σε σκηνοθεσία του  Don Siegel με τους Lee Marvin και John Cassavetes στους πρώτους ρόλους, και με την διαφορά ότι εδώ οι φονιάδες έκπληκτοι από την απάθεια του θύματος, ψάχνουν την ιστορία του. Ένα αρκετά καλό ριμέικ με εντελώς διαφορετική αισθητική.

Killers

http://www.imdb.com/title/tt0038669

ΗΠΑ

Ασπρόμαυρη 103 λεπτά

Βαθμολογία 10

Il grande silenzio (1968)

Ο εκδικητής του διαβόλου

 

 

Το γουέστερν υπήρξε ένα από τα τρία κύρια είδη που θεωρουνται καθαρά προϊόντα του Αμερικάνικου  σινεμά ( τα άλλα δυο το μιούζικαλ και το φιλμ νουάρ). Προς τα τέλη της δεκαετίας του 50 το είδος άρχισε να παρακμάζει αν και με κάποιες αναλαμπές όπως το σκοτεινό αριστούργημα The searches ή το ενοχικό The cheyenne autumn, καθώς θεωρούνταν ένα ξεπερασμένο είδος για το κοινό και σαν συνέπεια και για τα στούντιο.
Στις αρχές της δεκαετίας του 60 οι Ευρωπαίοι κινηματογραφιστές και πιο συγκεκριμένα οι Ιταλοί και οι Ισπανοί  άρχισαν να δείχνουν ενδιαφέρον για τα γουέστερν, με συνέπεια μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα να δημιουργηθεί μια ολόκληρη σχολή και να γεννηθούν τα Σπαγγέτι γουέστερν.
Χωρίς τους περιορισμούς από τους διάφορους λογοκριτικούς κανόνες και κώδικες των Αμερικανικών στούντιο τα Σπαγγέτι μας μεταφέρουν σε μια εντελώς διαφορετική άγρια δύση, όπου κυριαρχούν η βία, ο αμοραλισμός και ο οπορτουνισμός. Αυτό το φιλμικό σύμπαν έμελλε να φτάσει στο απόγειο του με την τριλογία του δολαρίου του  Sergio Leone και με τις ταινίες του Sergio Corbucci

Το 1968 ο Corbucci γυρίζει το Il grande silenzio, ένα βίαιο και πεσιμιστικό έργο με θέμα την εκδίκηση. Στην ορεινή Γιούτα μια ομάδα κυνηγών κεφαλών με αρχηγό τον Loco (Klaus Kinski), κυνηγάει και σκοτώνει τους χωρικούς που κρύβονται στα γύρω βουνά περιμένοντας την αμνήστευση.
Μέχρι που εμφανίζεται ο Silence (Jean-Louis Trintignant) ένας μουγγός πιστολέρο ο οποίος αποτελεί την νέμεση των κυνηγών.
Πρόκειται για ένα αριστουργηματικό Σπαγγέτι γουέστερν και ένα από τα καλύτερα γουέστερν γενικώς. Μέσα σε ένα ορεινό και παγωμένο τοπίο, ο Corbucci ξετυλίγει την γεμάτο πολιτικές αναφορές ιστορία του, για να φτάσει σε ένα από τα πιο σοκαριστικά endings που έχουν υπάρξει στην μεγάλη οθόνη. Με δυο πρωταγωνιστές οι οποίοι ο καθένας δικαιώνει την φήμη που τον ακολουθεί.
Ο Kinski σαν ο σαδιστής αλλά πανέξυπνος Loco για άλλη μια φορά παίζει  αυτό για το οποίο ήταν πλασμένος και μας δίνει έναν από τους πιο αξιομνημόνευτους κακούς του σινεμά. Ο Trintignant από την άλλη, ένας από τους πιο πολυτάλαντους ηθοποιούς που έχουν υπάρξει, καταφέρνει να πείσει ακόμα και σαν καουμπόη. Τα εξαιρετικά μουσικά θέματα του Ennio Morricone καθώς και η φωτογραφία του Silvano Ippoliti βάζουν το λιθαράκι τους για να περάσει το Il grande silenzio ως ένα από τα καλύτερα γουέστερν που έχουνε γυριστεί.

Υ.Γ Αν πρόκειται να δείτε την ταινία, ψάξτε την έκδοση με τον ήχο στα Ιταλικά, εκεί έξω οι περισσότερες κόπιες έχουν Αγγλική μεταγλώττιση.

Il grande silenzio

http://www.imdb.com/title/tt0063032

Ιταλία

Έγχρωμη 105 λεπτά

Βαθμολογία 9